Đọc thêm: Chọn phương pháp đầu tư chứng khoán/forex hiệu quả
Chưa bàn đến tính hiệu quả, hiện nay có vô số phương pháp giao dịch chứng khoán/forex được áp dụng trên thị trường. Hầu hết các nhà đầu tư mới, nhỏ lẻ gần như chưa định hình cho riêng mình một phương pháp chuẩn mực mà vẫn giao dịch chủ yếu theo cảm xúc, theo một vài chỉ báo hoặc khuyến nghị của các nhân viên môi giới, các đội nhóm bắn tín hiệu.
Xây dựng một phương pháp giao dịch mang bản chất riêng của mình và phù hợp với bản thân quả thực cần một thời gian dài trải nghiệm, đúc rút kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng. Nếu không tự xây dựng cho mình một phương pháp giao dịch thì chắc chắn bạn sẽ bị thị trường đào thải sớm. Một phương pháp giao dịch tốt là một bước tiến lớn trong sự nghiệp đầu tư của mỗi nhà đầu tư. Dưới đây là các tiêu chí đánh giá trên kinh nghiệm cá nhân của tôi cho một phương pháp giao dịch hiệu quả:
1. Quản trị rủi ro tốt
Đây là tiêu chí quan trọng nhất để đánh giá một phương pháp giao dịch. Bạn có giao dịch thần thánh đến mấy với tỷ lệ lệnh thắng lên tới 90%, nhưng các lệnh của bạn không được kiểm soát rủi ro thì việc kiếm củi ba năm đốt trong một giờ là một điều có thể dự đoán trước. Giao dịch luôn tuân theo quy luật xác suất. Không ai có thể chắc chắn 100% lệnh tiếp theo họ sẽ thắng. Họ chỉ có thể kiểm soát được rủi ro thua lỗ chứ không bao giờ ngăn được một sự thua lỗ tạm thời. Đánh đổi mức thua lỗ cố định (bắt buộc phải chấp nhận) lấy mức lợi nhuận kỳ vọng cao hơn phần rủi ro là phần việc của một chiến lược giao dịch trong bước quản trị rủi ro bắt buộc với bất kỳ phương pháp nào.
Một phương pháp giao dịch với phương châm chấp nhận rủi ro cao để đạt lợi nhuân cao không được coi là một phương pháp quản trị rủi ro tốt. Quản trị rủi ro ưu tiên đặt sự an toàn tài chính lên hàng đầu, hạn chế sự mất mát vốn, sau đó mới là đánh đổi một mức rủi ro nhỏ lấy một khoản lợi nhuận lớn hơn. Việc chấp nhận rủi ro cao để đạt lợi nhuận cao nằm ngoài phạm trù quản trị rủi ro. Nó đã vươn ra phạm trù đỏ đen, cờ bạc.
Quản trị rủi ro tốt được thể hiện qua các thông số mà nhà giao dịch có thể tính toán, ghi chép, theo dõi định kỳ được như:
– Tỷ lệ Maximal Drawdown (chỉ số quan trọng nhất đánh giá khả năng quản trị rủi ro và hiệu quả của phương pháp giao dịch)
– Tỷ lệ Reward/Risk
– Tỷ lệ Lệnh thắng/lệnh thua
– Tỷ lệ chi phí giao dịch/Tổng lợi nhuận (đánh giá tần suất vào lệnh và hiệu quả của lệnh)
2. Hiệu suất giao dịch tốt (phải thực tế) và ổn định
Sau khi đã qua vòng kiểm duyệt về khả năng quản trị rủi ro nguồn vốn đầu tư, một phương pháp giao dịch hiệu quả sẽ được xét tới hiệu suất giao dịch – khả năng sinh lời ổn định. Nhiều phương pháp có hiệu suất sinh lời tương đối cao trong khoảng thời gian đầu nhưng lại phập phù ở cuối chu kỳ đánh giá hiệu suất. Thiếu tính ổn định là điều thường thấy ở hầu hết các chiến lược giao dịch của nhà đầu tư mới. Mức sinh lời tại các kỳ đánh giá (tháng, quý, năm) được coi là ổn định khi không có trồi sụt kiểu xuống chó lên voi, không có sự chênh lệch lớn giữa các kỳ. Một mức sinh lời tốt và thực tế đối với một nhà đầu tư chuyên nghiệp kỳ cựu là 20-40%/năm với thời gian đầu tư trên 5 năm.
Tuy nhiên, trong vòng 5 năm đầu tỷ lệ đầu tư thua lỗ luôn chiếm >90%. Chỉ dưới 10% nhà đầu tư có thể kiếm được lợi nhuận và đâu đó chỉ khoảng 1% kiếm được mức lợi suất trung bình 20-40%/năm trong suốt 5 năm đó. Qua đó chúng ta mới thấy tầm quan trọng của một phương pháp quản trị rủi ro tốt, một hiệu suất sinh lời ổn định và thực tế.
Công nghệ marketing mà đúng hơn là hành vi dụ gà, lừa đảo của hệ thống IB các sàn forex hiện nay làm rất nhiều nhà giao dịch trở nên ảo tưởng. Những quảng cáo, mời chào vào room tín hiệu, mời chào copytrade, dùng robot với lợi suất 10%/tháng, thậm chí 1-3%/ngày quả thực là tử huyệt với những người mù quáng, tham lam. Các nhà giao dịch mới ngây thơ, non nớt đã, đang và sẽ chết vì lòng tham kèm sự thiếu hụt kiến thức đầu tư nghiêm trọng.
3. Phù hợp với bản thân người sử dụng
Mức độ phù hợp xét trên các khía cạnh: tính cách, quỹ thời gian, nguồn vốn của người sử dụng phương pháp.
Một phương pháp có thể rất hiệu quả với người này nhưng hoàn toàn có thể thất bại thảm hại khi đưa người khác áp dụng. Lỗi không thuộc về phương pháp hay về ai cả. Đơn giản là phương pháp đó không hợp với bạn. Có một sự khác nhau cơ bản của các yếu tố đầu vào mang tính con người khi xây dựng nên phương pháp đó. Những yếu tố thiết yếu của người này có được không phải người khác cũng có được. Không thể nào áp dụng thành công phương pháp giao dịch của một trader full-time cho một người chỉ có thể dành 1-2 giờ đồng hồ mỗi ngày cho việc giao dịch. Bạn cũng không thể bê nguyên phương pháp quản trị rủi ro của một tài khoản 100.000$ áp lên một tài khoản 500$ mà không gặp chút rắc rối nào.
Vì vậy, khi đánh giá một phương pháp giao dịch là tốt tức là nó tốt với người sử dụng nó. Nếu có bất cứ sự chuyển giao, chia sẻ nào cho người khác áp dụng, chắc chắn sẽ có vấn đề cần cải thiện để phù hợp với người mới này, nhất là ở 3 khía cạnh tôi đề cập: tính cách, quỹ thời gian, nguồn vốn.
4. Tính đơn giản của phương pháp
Đầu tư/giao dịch thành công nên là một công việc nhàm chán được vận hành tẻ nhạt qua thời gian. Để nó vận hành đến mức trơn tru, nhàm chán thì rõ ràng phương pháp đã đạt đến mức “mượt mà”, “nhẵn mịn”, không còn những tì vết, gồ ghề, rườm rà, rối rắm, phức tạp. Một phương pháp giao dịch hoàn chỉnh cuối cùng bao giờ cũng tinh gọn nhất, giống như bất cứ một phát minh khoa học nào. Chiếc máy tính đầu tiên ra đời bởi ENIAC là một phát minh mang tính cách mạng dù rằng nó vô cùng xấu về thiết kế, kích thước cồng kềnh, khó sử dụng, hiệu năng ít nhưng càng về sau, những chiếc máy tính hiện đại càng ngày càng nhỏ gọn, dễ sử dụng, đầy tiện ích.
Một phương pháp với cả tá indicator rối mắt kèm theo nhiều nguyên tắc vào lệnh khác nhau rất hiếm khi đạt hiệu quả thực chiến cao trong thời gian dài. Một phương pháp giao dịch còn phức tạp, khó sử dụng chắc chắn là một phương pháp chưa hoàn chỉnh để có thể chạy trơn tru trong một hành trình dài. Nó cần thêm thời gian để chỉnh sửa, tối giản và thích nghi tốt hơn với thị trường.
