Hiện nay, trên thị trường chứng khoán Việt Nam tồn tại 3 trường phái đầu tư lớn, đó là: Đầu tư theo Phân tích kỹ thuật (TA), Đầu tư theo Phân tích cơ bản (FA) và Đầu tư theo Tin tức. Trong đó được sử dụng nhiều nhất là Phân tích kỹ thuật (PTKT) và Phân tích cơ bản (PTCB).

1. Phân tích kỹ thuật (Technical analysis)

– Định nghĩa

PTKT là phương pháp phân tích dự báo hướng của giá cả thông qua việc nghiên cứu các dữ liệu thị trường quá khứ, chủ yếu là từ giá cả và khối lượng.

PTKT mang tính chất dự báo như việc dự báo thời tiết nên không hoàn toàn chính xác tuyệt đối. Thay vào đó, PTKT có thể giúp nhà đầu tư dự đoán về khả năng diễn biến giá trong tương lai.

– Mục tiêu

Mục đích của phân tích kỹ thuật không phải là để xác định giá trị nội tại của chỉ số, hàng hóa, chứng khoán mà là nhằm dự đoán giá trong tương lai. Mục tiêu của các nhà phân tích kỹ thuật là có thể tạo ra lợi nhuận nhờ việc xác định tương đối chính xác xu hướng của giá trong tương lai. Thái độ ứng xử của các nhà đầu tư thường lặp lại nên hành vi của họ cũng thường lặp nhau. Do đó, các nhà phân tích tin rằng, giá sẽ diễn biến theo một biểu đồ với các đặc trưng có thể dự đoán được.

Vì không quan tâm đến giá trị nội tại nên, các nhà phân tích kỹ thuật cũng không quan tâm đến lý do tại sao giá lại thay đổi (có thể do kinh doanh đi xuống, cạnh tranh từ đối thủ, ban lãnh đạo không tốt, hay các nguyên nhân cơ bản khác) mà chỉ quan tâm đến việc liệu giá sẽ đi theo xu hướng này hay xu hướng khác.

– Các luận điểm của PTKT

+ Giá của thị trường phản ánh tất cả các thông tin có liên quan

Tất cả những thông tin đã biết, bao gồm cả những gì các nhà phân tích cơ bản đang đưa ra, các thông tin “mật”, đều đang được phản ánh tại giá ở thời điểm đó. Thị trường là một cơ chế điều tiết thông minh và đây là lí do tại sao các nhà phân tích kỹ thuật lại tập trung vào phân tích các hành vi của thị trường hơn là tập trung vào các yếu tố khác có thể có hoặc không gây ảnh hưởng tới thị trường

+ Biến động giá không phải ngẫu nhiên – Giá cả di chuyển theo xu hướng

Phân tích kỹ thuật cho rằng giá cả có xu hướng một cách trực tiếp, tức là, lên, xuống, hoặc đi ngang.

+ Lịch sử có xu hướng tự lặp lại

Vì hành vi nhà đầu tư lặp lại thường xuyên, phân tích kỹ thuật tin rằng các hình mẫu giá có thể nhận biết (và có thể dự đoán) sẽ phát triển trên một biểu đồ.

+ “Điều gì” quan trọng hơn “tại sao”

Phân tích kỹ thuật tập trung vào hành vi của thị trường. Chúng ta cố gắng trả lời các câu hỏi “Cái gì?”, “Khi nào?”, và “Trong bao lâu?”.

2. Phân tích cơ bản (Fundamental analysis)

– Định nghĩa

Phân tích cơ bản là phương pháp phân tích tập trung vào các yếu tố cơ bản, yếu tố nội tại bên trong doanh nghiệp để tìm hiệu năng lực kinh doanh thực tế và triển vọng tương lai của doanh nghiệp. Đối với giao dịch ngoại hối, nó tập trung vào tình trạng tổng thể của nền kinh tế, lãi suất, sản xuất, thu nhập và các chính sách quản lý tiền tệ quốc gia.

– Mục tiêu

Tìm ra giá trị thực là mục tiêu chính trong phân tích cơ bản. Công việc của các nhà đầu tư theo trường phái phân tích cơ bản là tìm ra giá trị thực của một công ty qua các chỉ tiêu tài chính như: tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận; kế hoạch kinh doanh, những rủi ro mà công ty có thể gặp phải; dòng tiền…

– Các luận điểm của PTCB

+ PTCB cho rằng giá trị và các yếu tố tài chính là có thể đo lường được.

+ Các yếu tố này sẽ ổn định trong một khoảng thời gian đủ dài.

+ PTCB cho rằng thị trường có thể làm sai giá một chứng khoán trong thời gian ngắn nhưng giá “đúng” cuối cùng sẽ đạt được. Lợi nhuận được tạo ra bằng việc mua chứng khoán đang bị định giá sai và sau đó chờ đợi thị trường “sửa sai” và thiết lập lại giá mới. Điều đó có nghĩa rằng thị giá sẽ luôn được điều chỉnh lại vào thời điểm thích hợp để tiến tới vùng giá trị thực.

3. Tin tức (News)

Đây là trường phái đầu tư quen thuộc của các nhà đầu cơ lướt sóng nhưng lại chiếm một lượng thanh khoản rất lớn trên thị trường. Họ chủ yếu là những lãnh đạo của doanh nghiệp niêm yết và những người có liên quan với họ và cả những giới thạo tin khác (tay to, cá mập).

Giá cả lên xuống phụ thuộc vào bề nổi là quy luật cung cầu, còn bề chìm là những thông tin về công ty. Nhà đầu tư theo trường phái tin tức sẽ ra quyết định mua/bán cổ phiếu của một công ty dựa vào những thông tin công bố của công ty đó, mua vào khi có tin tốt và bán ra khi có tin xấu.

Phương pháp đầu tư này yêu cầu nhà đầu tư phải có được thông tin càng lớm càng tốt trước khi truyền thông công bố (dựa trên các mối quan hệ để nắm bắt thông tin mới hoặc tự dự đoán thông tin) và ước lượng được phản ứng của thị trường. Những nhà đầu tư mua/bán sau khi tin tức đã được công bố trên truyền thông thường sẽ gặp rủi ro hơn nhiều những người biết trước và thực hiện mua/bán trước.

Vậy bạn nên lựa chọn trường phái đầu tư nào?

Việc lựa chọn trường phái đầu tư phụ thuộc rất nhiều vào tính cách, thái độ, mối quan hệ xã hội, mức độ nhiệt huyết và những lợi thế của bản thân bạn. Nếu công việc của bạn là lĩnh vực kế toán, kiểm toán thì PTCB là một lựa chọn đầy lợi thế của bạn. Nếu bạn luôn có được lợi thế về tin tức trước cả truyền thông thì đầu tư theo tin tức là tuyệt vời. Nếu bạn không có cả 2 lợi thế kể trên, đừng buồn, điều đó càng tuyệt vời hơn khi bạn tìm đến PTKT. Ai cũng có thể kiếm được nhiều và rất nhiều tiền nếu họ vượt trội hơn người khác ở trường phái đầu tư mà họ lựa chọn. Xin nhấn mạnh là bạn phải vượt trội ở trường phái đó nhé, mỗi thứ biết một ít là vô nghĩa.

Vậy nên, thành công không quyết định bởi việc bạn chọn trường phái nào mà là quyết định từ việc bạn có thực sự vượt trội ở trường phái đó hay không. Tuy nhiên, PTKT và PTCB là 2 phương pháp bạn có thể tự chủ lựa chọn và trang bị cho bản thân được. Tôi khuyên các bạn nên bỏ ngoài tai hết mọi cuộc tranh luận đã và đang nổ ra chưa có hồi kết về tính thiết thực, công hiệu giữa PTKT và PTCB. Khi mà mỗi nhà đầu tư theo trường phái nào cũng luôn có những luận điểm để bảo vệ trường phái của mình thì bạn hãy nên lặng lẽ kết hợp cả hai trường phái này để thành phương pháp của mình. Nó sẽ tăng gấp đôi hiệu suất đầu tư của bạn. Chắc chắn 100%!