Đầu tư thành công là mình hành trình dài mà bạn phải trải qua với nhiều thăng trầm của thị trường. Nếu bạn nghĩ thành công có thể đến dễ dàng thì đó hẳn là cờ bạc. Bạn cần hàng nghìn giờ tôi luyện, rèn luyện để xây dựng cho mình một phương pháp đầu tư hiệu quả. Để rút ngắn hành trình đi đến đầu tư thành công, bạn cần là một người đầy nhiệt huyết, nghiêm túc, chăm chỉ, không ngừng học hỏi và đặc biệt phải thực tế, không mơ mộng. Trền hành trình này bạn phải trang bị đầy đủ kiến thức kèm tư duy đúng đắn mới có thể kỳ vọng đạt được hiểu quả đầu tư tốt. Kinh nghiệm của bản thân tôi là không ngừng học hỏi, rèn luyện và thấm nhuần những tư duy sau:
1. Bảo toàn vốn giao dịch là một bước tiến lớn để thành công
Những nhà đầu tư mới không thích điều này. Họ chỉ muốn cố gắng kiếm tiền càng nhanh càng tốt, còn điều khả thi nhất là bảo vệ tiền của mình thì họ lại không thích làm. Mục tiêu hợp lý nhất đối với các nhà đầu tư mới rõ ràng là không để mất nhiều tiền hoặc tốt hơn là bảo vệ tài khoản nguyên vẹn, thay vì kỳ vọng có thể kiếm được nhiều tiền từ thị trường. Xây dựng cho mình một phương pháp mang tính phòng thủ hơn là tấn công bạt mạng là điều các nhà đầu tư mới cần thấm sâu vào tư duy.
Bạn chỉ nên giải ngân/ giao dịch khi điều kiện thị trường thuận lợi, hội tụ đầy đủ các tiêu chí để bạn giao dịch. Kiếm được tiền đã khó, giữ được tiền ở lại với tài khoản của mình còn khó hơn nữa. Các nhà đầu tư mới cần thức tỉnh và giác ngộ được điều đó nếu không muốn đi theo vết xe đổ của các nhà đầu tư thất bại.
2. Phần lớn thời gian bạn nên đứng ngoài thị trường và chờ thị trường thực hiện nhiệm vụ của nó.
Việc bạn theo dõi biểu đồ quá nhiều dễ sinh ra tật ngứa ngáy vào lệnh. Tệ hại hơn nữa khi bạn đang mở một lệnh giao dịch hoặc mới mua một cổ phiếu thì bạn có xu hướng muốn thoát ra khỏi thị trường sớm để hiện thực hóa lợi nhuận “lúa non” của mình hoặc dời stoploss ra xa hơn. Đây là một thòi quen rất tồi tệ có thể bào mòn nhanh chóng tài khoản của bạn. Giao dịch với tần suất quá nhiều sẽ tăng xác suất thua lỗ của bạn lên cao chứ không hề nâng cao hiệu quả đầu tư. Đầu tư là cuộc chơi của xác suất, không ai có thể chắc chắn 100% lệnh tiếp theo của họ là một lệnh thắng. Giao dịch càng nhiều càng tăng chi phí giao dịch, tăng xác suất thua lỗ và giảm hiệu quả đầu tư. Trong đầu tư: ít hơn tức là nhiều hơn, hầu hết thời gian không làm gì tức là bạn đã làm được rất nhiều điều tốt cho tài khoản của bạn.
Hãy học cách lọc tín hiệu giao dịch tốt bằng cách đọc các biểu đồ nến và hiểu sự vận động của hành động giá. Một khi bạn nắm vững điều này, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra rằng các tín hiệu tốt để bạn mạo hiểm xuống tiền là không nhiều. Thực tế là bạn đâu cần phải thực hiện nhiều giao dịch mới kiếm được tiền.
Thế nhưng, hầu hết nhà giao dịch có khuynh hướng nghiện vào lệnh. Để khắc phục tư duy sai lầm này, mỗi nhà đầu tư cần có nhật ký giao dịch/đầu tư với những ghi chép đầy đủ và tỉ mỉ trước khi vào lệnh và sau khi thoát lệnh.
3. Khi đã đưa ra một quyết định mua bán với đủ các tiêu chí đáp ứng được đặt ra hãy để thị trường làm nốt phần việc còn lại.
Khi đã có một kế hoạch giao dịch hợp lý, rõ ràng và bạn vẫn đang bám theo kế hoạch đó thì việc của bạn sau đó không phải là suy nghĩ, hồi hộp, lo lắng với lệnh đó làm gì cho hao tổn tinh thần. Hãy giữ tinh thần thư giản và chờ đợi giá di chuyển theo hành trình của nó. Việc bạn lo lắng, nhìn vào chart chằm chằm hàng giờ đâu có làm thay đổi được đường đi của giá.
4. Hãy thận trọng hơn sau một chuỗi lệnh thắng và tự tin hơn sau một chuỗi lệnh thua lỗ
Đó là thực tế của đầu tư – trò chơi của xác suất. Thường thì sau một chuỗi lệnh thắng liên tiếp, xác suất để lệnh tiếp theo là một lệnh thua lỗ (thậm chí là lỗ lớn) sẽ ngày càng tăng cao, nhất là khi tâm trí bạn đang lơ lửng trên mây vì hưng phấn. Và ngược lại, sau một chuỗi lệnh thua thường thì nhà đầu tư có xu hướng lo sợ, rụt rè vào lệnh hơn, dễ bỏ lỡ nhiều cơ hội tốt. Cách tốt nhất để khắc phục hiệu ứng này là bạn phải quên ngay lệnh giao dịch vừa kết thúc trước đó dù nó thắng hay thua để chờ đợi tín hiệu tốt cho lệnh mới. Bám sát vào kế hoạch, phương pháp giao dịch và luôn có nhật ký giao dịch bên cạnh sẽ hạn chế rất nhiều việc cảm xúc lấn át lý trí của bạn. Hãy tập trung vào quá trình, đừng quá bận tâm tới kết quả mà bị sao nhãng bởi cảm xúc.
5. Xác định rõ điểm chốt lời, cắt lỗ trước khi tiến hành một giao dịch
Điều này thật sự không dễ chút nào với một nhà đầu tư mới. Họ rất dễ dàng thuyết phục bởi sự mời chào của thị trường để rồi nhanh chóng vào lệnh mà chưa hề xác định trước điểm thoát khỏi thị trường cũng như ngưỡng chịu đựng rủi ro của mình. Tìm một điểm để vào thị trường dễ hơn nhiều tìm điểm thoát ra. Việc vào thị trường theo cảm xúc, thiếu kế hoạch sẽ dẫn tới một cú chốt lời non hoặc một cú cắt lỗ lớn được thực hiện bởi cảm xúc. Quả thực trong đầu tư tìm điểm vào lệnh đã khó, tìm điểm ra còn khó hơn rất nhiều ngay cả với những nhà đầu tư lâu năm. Điểm thoát khỏi thị trường ngay cả khi được kỳ vọng từ trước cũng dễ bị xô đổ bởi cảm xúc nếu bạn không có trước một kế hoạch giao dịch rõ ràng trước khi thực hiện cú enter.
6. Nhìn bức tranh tổng thể thị trường bằng khung thời gian lớn để tránh những tín hiệu nhiễu
Các khung thời gian lớn (ngày, tuần với forex và tuần, tháng với chứng khoán) sẽ cho chúng ta có được cái nhìn xa hơn, bao quát hơn về diễn biến của giá, tránh được những tín hiệu nhiễu ở các khung thời gian nhỏ. Sử dụng khung thời gian lớn để phân tích giúp bạn giảm được tần suất vào lệnh. Bạn cũng không phải quá vội vàng, hấp tấp với những con sóng lăn tăn có thể bị bỏ lở mà dành thời gian thoải mái cho sự chờ đợi những con sóng lớn.
7. Nếu bạn không thể ngủ ngon vì một lệnh đang giữ hãy xem lại phương pháp quản trị rủi ro của mình.
Rất có thể bạn đang đặt cược một rủi ro lớn hơn sức chịu đựng của mình. Nó khiến bạn không thoải mãi, trằn trọc mất ngủ, thậm chí là không dời được chiếc điện thoại để nhìn giá nhảy múa. Những rắc rối về tinh thần khi bạn rời khỏi màn hình máy tính đang chứng mình chiến lược quản lý vốn của bạn có vấn đề.
Kích thước lệnh quá lớn (margin nhiều) là vấn đề quen thuộc của các nhà đầu tư mới với mong muốn kiếm thật nhiều tiền một cách nhanh chóng. Và đó cũng là cách hủy hoại tài khoản của họ nhanh nhất. Trong đầu tư, muốn tiến thật xa hãy nhìn xa và đi chậm!
8. Làm chủ được bản thân trước khi làm chủ được thị trường
Làm chủ được cảm xúc khi giao dịch là một điều không dễ dàng một chút nào với hầu hết các nhà đầu tư. Cảm xúc là một phần không thể thiếu trong giao dịch và nó cũng là nhân tố quyết định rất nhiều đến sự thành bại trong đầu tư. Nếu bạn thực sự hiểu được bản thân và chinh phục được kẻ thủ lớn nhất của mình thì bạn đã bước mốt bước lớn trên con đường đầu tư thành công của mình.
Cách tốt nhất để rèn luyện cảm xúc là bạn không nên ăn mừng, hưng phấn một cách quá khích với một chuỗi chiến thắng. Tốt nhất hãy ném sự hưng phấn đó vào sọt rác và không làm gì cả. Trước mặt bạn chỉ có nhật ký đầu tư/giao dịch, trong đầu bạn chỉ nên đọng lại các kế hoạch, kỷ kuật giao dịch và quản lý vốn mà thôi. Điều này quả thực không dễ chút nào vì cảm xúc thuộc phản xạ bản năng. Nhưng bạn có thể rèn luyện để thay đổi được bằng cách rời màn hình máy tính và tập trung làm một việc khác để làm sao nhãng sự hưng phấn này.
