Phân tích cơ bản (PTCB) đánh giá được triển vọng tăng trưởng lợi nhuận của công ty trên cơ sở xem xét triển vọng của kinh tế thế giới, kinh tế trong nước, các ngành kinh tế và của chính bản thân doanh nghiệp.

Quá trình PTCB một doanh nghiệp trải qua 5 bước:

Bước 1: Đánh giá môi trường kinh tế tổng thể, trong nước và quốc tế, bao gồm cả yếu tố bất lợi và có lợi cho công ty như tỷ giá, lãi suất, thuế, chính sách hội nhập…„

Bước 2: Xem xét ngành mà doanh nghiệp đang hoạt động và tác động đến như thế nào. So sánh hệ số tài chính của doanh nghiệp với toàn ngành: ngành có được khuyến khích mở rộng không? Còn nhiều dư địa tăng trưởng không? Khả năng cạnh tranh? Khả năng gia nhập mới? Vị thế hiện tại của công ty trong ngành của mình… „

Bước 3: Phân tích hoạt động của doanh nghiệp trên các mặt: hoạt động quản lý, các chỉ tiêu đánh giá tình hình tài chính, dòng tiền, khả năng sinh lợi… Phân tích các triển vọng tăng trưởng từ các dự án, kế hoạch hoạt động tương lai của doanh nghiệp, các chính sách hỗ trợ của nhà nước. Nơi phơi bày rõ nhất chân dung doanh nghiệp chính là báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Bước 4: Trên cơ sở các phân tích trên, nhà đầu tư tìm các nguyên nhân gây ra sự biến động giá cổ phiếu để xác định giá trị thực của doanh nghiệp từ đó tiến hành định giá cổ phiểu của doanh nghiệp.

Bước 5: Sau khi định giá cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ lên kế hoạch và thực hiện kế hoạch đầu tư cổ phiếu đó với các chỉ tiêu: tỷ lệ phân bổ nguồn vốn; thời gian đầu tư; vùng giá mua; vùng giá cắt lỗ; vùng giá chốt lời kỳ vọng.

Không giống như PTKT, quá trình tiến hành PTCB mang tính chất bài bản phải trải qua nhiều khâu xử lý dữ liệu đồ sộ từ vĩ mô đến vi mô để đưa ra được mức định giá một cổ phiếu. Tuy nhiên, các dữ liệu thu thập được về một công ty mà nhà đầu tư cá nhân có được thường không đầy đủ và độ chính xác của dữ liệu chỉ tương đối. Các bản phân tích này thường được xây dựng bởi đội ngũ phân tích chuyên nghiệp ở các công ty chứng khoán.

Mặc dù đầu tư rất nhiều công sức, trí lực cho việc phân tích, định giá cổ phiếu, nhưng chất lượng của các bản phân tích mà các công ty chứng khoán hiện nay ở Việt Nam đưa ra là không cao. Điểm yếu lớn nhất của các bản phân tích nói riêng và PTCB nói chung là luôn có độ trễ lớn về giá và phụ thuộc rất nhiều vào tình hình thị trường chung. Chính vì vậy, như tôi đã đề cập, PTCB đứng riêng một mình không giải quyết được vấn cốt lõi nhất là tìm ra được giá mua tốt của một cổ phiếu để tối đa hóa lợi nhuận.